Kemik İliği Biyopsisi

Kemik İliği Biyopsisi Nedir?

Kemik iliği biyopsisi neden yapılır? Kemik iliği biyopsisi nasıl yapılır? Bu sorular ciddi ve önemli sorulardandır. Kemik iliği vücudumuzun kan hücrelerini üreten en değerli yapı taşıdır. İşlevini doğru yapıp yapmadığını anlamak için yapılan teste, kemik iliği biyopsisi denmektedir. Kemik iliği biyopsisi ve kemik iliği aspirasyonu aynı anda yapılan iki işlemdir. İki işlemde birbiri ile alakalıdır ve çok önemlidir.

Kemiğin içerisinde süngerimsi bir katman bulunur. Bu katmanın içerisinde de sıvı bir katman bulunmaktadır. İğne ile katı süngerimsi kısmın içerisindeki sıvının alınarak incelenmesi işlemine kemik iliği aspirasyonu denir. Süngerimsi kısımdan da daha büyük bir iğne ile doku örneği toplama işlemine de kemik iliği biyopsisi adı verilmektedir. Bu iki işlemde aynı anda yapılır ve iki işlemin genel adına kemik iliği muayenesi denmektedir.

Kemik İliği Biyopsisini Kimler Yapar?

Kemik iliği biyopsisini ancak bir onkoloji doktoru, kan bozukluğu üzerine uzman bir doktor yani hematolog yada özel eğitim almış tıbbı bir teknolog yapabilir. Yapılacak olan işlem basit bir uygulama olduğu için ile ameliyathane ortamında yapılması gerekmemektedir. Doktorunuz bunu isterse muayenehanesinde yada klinikte  yapabilir.

Kemik İliği Biyopsisi Acı Verir mi?

Kemik iliği biyopsisi ve aspirasyonu lokal anestezi ile yapıldığı için işlem sırasında hasta acı ve ağrı fazla hissetmemektedir. İşlemden korkan hastalara istenirse sakinleştirici de yapılır. Bu şekilde korku ve endişe duygusundan dolayı yaşadıkları tedirginlikten de kurtulmuş olurlar.

İşlem sırasında aspirasyon yapılırken küçük bir ağrı duyulması normal sayılır. Kemik iliği biyopsisi sırasında ise bacakta bir ısınma, çekilme, yanma gibi hisler duyulabilir. Genel anestezi ile yapılmadığı için hasta işlemi çok az hissedebilir. Fakat acı ve ağrı hissi dayanılmaz bir boyutta olmadığı gibi fark edilirmeyecek kadardır. Bu bölge uyuştuğu için işlem sırasında hasta rahatsızlık duymaz.

Kemik İliği Biyopsisi Neden Yapılır?

Kemik iliği biyopsisi doktora kan hücreleri ve kemik iliği hakkında detaylı inceleme sunmaktadır. Bu incelemeyi genelde doktorlar kan testlerinde gördükleri kan hücrelerindeki anormal sonuçlar nedeni ile isterler. Bu gibi şüpheli durumlarda doktorlar net bilgiyi ancak kemik iliği biyopsisi sonucu edinebilirler. Kemik iliği biyopsisi ile kan hücrelerinin miktarı, durumu ve türü net bir şekilde anlaşılabilir. Kemik iliği biyopsisi neden yapılır?

• Kan hücrelerini ilgilendiren yada kemik iliği ile ilgili hastalıkların teşhisini yapabilmek için yapılır.
• Şüphe edilen hastalığın durumunu, aşamasını ve ilerleyişini anlayabilmek için yapılmaktadır.
• Vücuttaki demir seviyesini ve metobolizmayı kontrol etmek amaçlı yapılabilir.
• Hastalıkla mücadelede yapılan tedavide iyileşmenin miktarını gözlemlemek adına yapılır.

Kemik İliği Biyopsisi Hangi Hastalıklar İçin Yapılır?

• Kansızlık
• Kemik iliği bozuklukları
• Amiloidoz
• Lösemi, lenfoma gibi kan veya kemik iliği kanseri olup olmadığına bakılır.
• Hasta kanserse ve kemik iliğine sıçrama olup olmadığına bakılmak için yapılır
• Bulaşıcı bir hastalığın teşhisinde gerek duyulur
• Nöroblastom,
• Hemokromatozis,
• Trombositoz, Pansitopeni, Lökositoz, Trombositopeni, Polistemi gibi bazı hastalıkların teşhisinde yapılır. Bu tür hastalıkların teşhisinde  kan hücrelerinin sayısı çok önemlidir. Kan hücrelerinin fazla yada az üretiliyor olması bu tür hastalıkların teşhisinde belirleyicidir.

Kemik İliği Biyopsisi Nereden Yapılır?

Kemik iliği biyopsisi genelde leğen kemiğinden yapılır. Leğen kemiğinin arka tepe noktasından kemik iliği sıvısı ve doku örneği toplanarak yapılmaktadır. Bazen bu işlem göğüs kemiğinden yada kalçanın kasığa yakın ön kısmından da yapılmaktadır.

Bebeklerde ve çocuklarda kemik iliği biyopsisi yapılacağı zaman bazen bacak kemiğinin diz altından yapılmaktadır. Hasta yan yada yüz üstü yatırılır ve biyopsi yapılacak olan kısım doktorun önüne gelecek şekilde açık bırakılır.  Hastanın vücudu bir örtü ile kapatılır.

Kemik İliği Biyopsisi Nasıl Yapılır?

Kemik iliği biyopsisi yaptıracak olan kişiler öncelikle acı ve ağrı verip vermediğini merak ederler. İşlem lokal anestezi uygulaması ile yapıldığı için hasta acı ve ağrı hissetmemektedir. Bu konuda duyulan korkular son derece gereksizdir. Korkuları olan kişiler için önceden bir sakinleştirici verilerek işleme başlanır. Kemik iliği biyopsisi ve aspirasyonu yapılmadan önce gerekli bir ön hazırlık dönemine ihtiyaç duyulmaz.

İşleme başlamadan önce hastanın bir şeye alerjisi olup olmadığı sorulur. Devamlı kullandığı ilaçlar ve devamlı kullanmak zorunda olduğu ek gıda var ise mutlaka işlemi gerçekleştirecek olan doktora bildirilmelidir.

Kemik İliği Biyopsisi Ne Kadar Sürer?

Kemik iliği biyopsisi ve aspirasyonu çok kısa süren bir işlem olup 30 dakika kadar sürmektedir. Hastaya damar yolu ile sakinleştirici verilmiş ise hazırlık aşaması bir miktar daha uzun sürebilir. Kemik iliği biyopsisine başlamadan önce hastanın kan basıncı ve kalp atışı kontrol edilmektedir. Biyopsi alınacak olan bölge lokal anestezi ile uyuşturulmadan önce batikonla temizlenir. Lokal anestezi ile yapılan işlemde hasta fark edilir bir acı ve ağrı hissetmemektedir.

Kemik İliği Aspirasyonu

İşleme öncelikle kemik iliği aspirasyonu yapılarak başlanmaktadır. Hastaya küçük bir yarık açılır. Bu şekilde iğnenin daha kolay batırılması sağlanır.  Kemik iliği aspirasyonu küçük bir iğne yardımı ile yapılmaktadır. Bu iğne kemik iliğinin tam ortasına doğru batırılır. İğne kemiğin içerisine girdiğinde çok az miktarda bir ağrı hissi duyulması normaldir.

İğnenin ucuna şırınga eklenerek kemik iliği sıvısından çok az miktarda şırıngaya çekilir. İşlem sırasında bacağınız boyunca bir ısınma, emme ve çekme duygusu yaşamanız normal sayılır. Bu işlem ağrılı ve acılı bir işlem değildir. Bu nedenle burada hissedilenler dayanılmaz değillerdir.

Kemik iliği aspirasyonu bir kaç dakika kadar kısa sürmektedir. Bu süre içerisinde bir kaç örnek alınabilir. Bazı durumlarda kuru tapla karşılaşılabilir. Bunun anlamı sıvı yeterli derecede toplanamıyor demektir. Kuru tap ile karşılaşıldığında iğne ile yeni bir işlem yapılır ve hastadan yeterli sıvı toplanır.

Kemik İliği Biyopsisi

Kemik iliği biyopsisi ile kemik biyopsisi genelde birbiri ile karıştırılan iki uygulamadır. Kemik biyopsisisinde kemikten örnek alınırken, kemik iliği biyopsisi ise kemiğin özünden örnek topanarak yapılmaktadır.

Kemik iliği aspirasyonu bittikten sonra daha büyük bir iğne kullanılarak işleme başlanır. Bu iğne özel tasarlanmış sadece bu işlem için kullanılan bir iğnedir.  Bu iğne ile kemik iliğinden doku örnekleri toplanarak işlem tamamlanır.

Kemik İliği Biyopsisi Sonrası

Kemik iliği biyopsisi sonrası hastanın yarasına geniş bir bandajla baskı uygulanması gereklidir. Bu uygulama ile kanamanın durması sağlanır. Çok yoğun bir kanama olmamaktadır. Hastanın sırt üstü 10-15 dakika yatarak biyopsi alınan  yere baskı uygulaması istenir. Baskı uygulandıktan sonra kanama durmakta ve küçük bir bandajla uygulama yapılan alan kapatılmaktadır. Kemik iliği biyopsisi sonrası hasta gündelik yaşamına devam edebilir.

Bazı hastalar uygulamadan korktukları için sakinleştirici istemektedir. Sakinleştirici ile biyopsi yaptıran hastalar mutlaka yanlarında bir yakınlarını getirmeleri gereklidir. Sakinleştiricinin etkisi 24 saat süreceği için, sakinleştirici ile biyopsi yaptıran kişiler en az 24 saat evde dinlenmelidirler.

Kemik iliği biyopsisi sonrası hastanın bir hafta kadar ağrısının olması normaldir. Hasta ağrısı olduğunda ağrı kesici ilaç kullanabilir. Biyopsi yapılan yere soğuk uygulama yapabilirsiniz. Hastanın ev içerisinde küçük yürüyüşler yapması önerilir. Kemik iliği biyopsisi sonrası hasta bandajı 24 saat çıkarmamalı, 24 saat banyo yapmamalıdır. Bandaj ıslatılmamalı kuru kalmasına özen gösterilmelidir. Deniz, havuz, sahuna gibi etkinliklerden uzak kalınmalıdır.

Kemik iliği biyopsisi sonrası bu bölgede küçük bir kanama olması normaldir. Kanama bandajı çok ıslatacak kadar yada daha çok olduysa doktorunuza haber verebilirsiniz.

• Biyopsi bölgesinde şişme
• Hastada ateşlenme
• Kötüleşen ve şiddetlenen ağrı
• Kanama
• Biyopsi yapılan yerden iltihaplı akıntı

Bandajı ıslatacak kadar küçük bir kanama olması normaldir. Bu kanama dinmiyorsa, hastada ateşlenme, yarada şişme, ağrıda kötüleşme yada biyopsi yapılan bölgeden iltihaplı bir akıntı geliyorsa mutlaka doktorunuza giderek muayene olmalısınız.

Kemik iliği biyopsisi sonrası genelde hasta 24 saat içerisinde gündelik yaşamına devam eder. Hasta bir hafta kadar kendini yoracak işler yapmamalıdır. Egzersiz, spor gibi aktivitelerden uzak kalarak kendine dikkat etmelidir.

Kemik İliği Biyopsisi Ne Zaman Çıkar?

Kemik iliği biyopsisi patoloji uzmanları tarafından incelenir. Patoloji birimi en yoğun çalışan birimler arasındadır. Bazı dönemlerde bu yoğunluk çok daha fazladır. Gözle net görülmeyen dokuların mikroskopla incelenmesi söz konusudur. Biyopsinin yapılabilmesi için bir kaç aşamadan geçmesi gereklidir. Her aşamada belirli bir süreç beklemek gerekir. Bu nedenle kemik iliği biyopsisi 5 ile 8 günlük bir bekleme süresi sonrası çıkar. Bazen 2 haftada da çıktığı olur. En geç 20 gün içerisinde çıkması gerekir.